Kaldırma Araçlarının Kontrolü

Herhangi bir yükü bulunduğu yerden kaldırıp yer değiştirerek bir başka yere indiren veya istifleyen, gerektiğinde bu yükün yer değiştirme işlemini, yükü kısa mesafelerde taşıyarak gerçekleştiren araçlara kaldırma araçları denir.

VİNÇ
CARASKAL
FORKLİFT
YÜK VE İNSAN ASANSÖRLERİ
İSTİF MAKİNESİ, TRANSPLAET
MOBİL VİNÇ
KULE VİNÇ
PLATFORM
- Asılı Erişim Donanım
- Sütunlu Çalışma Platformu
- Yükselebilen Seyyar İş Platformu
- Hidrolik Makaslı Platform
- Mekanik Teleskopik Platform
LİFT
- Araç Kaldırma Lift
- Kriko
- Diğer Liftler
MEKANİK EL KALDIRICILARI
- Hubzug
- Trifor

Kaldırma işlemleri nedeniyle tehlike arz eden makinalar, temel sağlık ve güvenlik gereklerini karşılamalıdır. Kaldırma makinelerinde meydana gelen kazaların sebepleri şu temel başlıklar altında değerlendirilebilir:

İmalat,
Montaj,
Yetersiz bakım-kontrol,
Kullanım hataları.

EU-OSHA (Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği Ajansı) Kaldırma makinalarında meydana gelen başlıca iş kazalarını şu şekilde raporlamıştır;

Bom veya kaldırma makinelerinin enerji hatlarıyla teması (kazaların %45’i)
Kaldırma mekanizmasının altında durma,
Makinenin devrilmesi,
Yükün düşmesi,
Emniyetli bir operasyonun sürdürülebilmesi için gerekli olan teknik periyodik kontrollerin yapılmaması
Bomun çökmesi,
Karşı ağırlığın sisteme zarar vermesi,
Dayama ayaklarının yanlış kullanımı,
Düşmeler ve bağlama elemanı hataları.

İLGİLİ MUAYENE STANDARLARI

TS 10116, TS EN 280 + A2, TS EN 818-6 + A1, TS EN 1495 + A2, TS EN 1709, TS EN 12079-3, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1, TS EN ISO 13534, TS

ISO 789-2, TS ISO 3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS ISO 12482 –1,FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756,FEM 9.751 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.

(İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK ve GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ ,

Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 Sayısı:2862821/8/2001(Değ: 02/05/2014)

2.2. Kaldırma ve iletme ekipmanları

2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.)

İlgili mevzuat kapsamında;

Kontrollerinin yapılması zorunludur.

Belirlenen periyodik kontrolün, periyodu bir yılı aşmaması gerekir.

Yapılacak muayenelerin periyodu, standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanları için varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bir yılı aşmaması gerekir.

EKİPMAN ADI	MUAYENE ADI	KONTROL PERİYODU (Azami Süre) (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile)	PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ (İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)**
İlgili Mevzuat: İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 Sayısı:28628
Kaldırma ve/veya iletme araçları ^{(1), (2),(3)}	· Köprü Vinç Periyodik Kontrolü · Tavan Vinç Periyodik Kontrolü · Monoray Vinç Periyodik Kontrolü · Pergel Vinç Periyodik Kontrolü · Kule Vinç Periyodik Kontrolü · Mobil Vinç Periyodik Kontrolü · Gırgır Vinç Periyodik Kontrolü · Araç Üstü Vinç Periyodik Kontrolü · Caraskal Periyodik Kontrolü · Halat & Sapan Kontrolleri	Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl	TS 10116, TS EN 280 + A2, TS EN 818-6 + A1, TS EN 1495 + A2, TS EN 1709, TS EN 12079-3, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1, TS EN ISO 13534, TS ISO 789-2, TS ISO 3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS ISO 12482 – 1, FEM 9.751, FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Asansör (İnsan ve Yük Taşıyan)⁽⁴⁾	· Yük Asansörü Periyodik Kontrolü · Dış Cephe Asansörü Periyodik Kontrolü · Platform Periyodik Kontrolü	Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl	31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği ile 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği’nde yer alan hususlar saklı kalmak kaydıyla TS EN 81–3, TS EN 13015, TS ISO 9386-1 ve TS ISO 9386-2, standartlarında belirtilen kriterlere göre yapılır.
Yürüyen merdiven ve yürüyen bant	· Yürüyen Merdiven ve Yürüyen Bant Periyodik Kontrolü	Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl	TS EN 13015 standardında belirtilen şartlar kapsamında yapılır.
İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift)	· Forklift Periyodik Kontrolü · Transpalet Periyodik Kontrolü · Lift Periyodik Kontrolü	Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl	TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074 ve FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır.
Yapı İskeleleri^(5),(6)	· Yapı iskeleleri	Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay	TS EN 1495 + A2, TS EN 1808 ve TS EN 12811-3 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak ve EK- II’ nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır.
⁽¹⁾Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükünen az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir. ⁽²⁾Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. ⁽³⁾ Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.) ⁽⁴⁾Elektronik kumanda sistemi ile donatılmış kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrolünde makine ve elektrik ile ilgili branşlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler birlikte görev alır. ⁽⁵⁾İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır. ⁽⁶⁾İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir.
^(**) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir.

Kaldırma Araçlarının Kontrolü

İş Yeri Hekimi Çalışma Süresi Hesaplama

İş Güvenliği Uzmanı Çalışma Süresi Hesaplama

Diğer Sağlık Pesoneli Çalışma Süresi Hesaplama

Tehlike Sınıfınızı Öğrenin

Güncel Mevzuat

Sorularınız