İş yerinde risk değerlendirmesi neyi amaçlar?

Risk değerlendirmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği yönetim sisteminin çekirdeğini oluşturur. Risk değerlendirmesi, 4857 sayılı iş kanununda yer almayıp, ilk olarak bu kanunda etkin ve belirleyici bir şekilde dile getirilmiştir. Kanun ile işveren, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında risk değerlendirmeleri yapmak ya da yaptırmak sorumluluğunda bırakılmıştır. İşverenler teknik açıdan yeterli ve sağlıklı bir risk analizi için, İSG profesyonellerinden danışmanlık hizmetleri ve yardım alabilir.

Özellikle belirli iş sahalarında çalışanların üst seviyedeki risklerden etkilenme durumları, kullanılacak iş ekipmanları ile kimyasal etkilerin tespiti, işyeri düzeninin sağlanması, özel politika gerektiren çalışanların bulunması halinde bunların durumlarının tespiti, çalışma ortamlarına adaptasyonlarının sağlanması ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Genç, yaşlı, engelli, gebe, emziren çalışanlar ve kadın çalışanlar gibi öncelikli grupta yer alan çalışanların durumunun risk değerlendirmesinde özellikle dikkate alınması sağlanmış ve alınan önlemlerin çalışanlara uygun olma zorunluluğu getirilmiştir. Buradan yola çıkarak, çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal, yapı işleri ve tehlikeli kimyasallarla çalışılan sektörler veya büyük endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmaması işi durdurma sebebi sayılacaktır.

Ayrıca işverenler, acil durum eylem planı hazırlamakla ve bunun bildirimini yapmakla yükümlüdür. Koruyucu önlemlerle beraber, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda uygun donanıma sahip ve bu konularda eğitimli yeterli sayıda personel görevlendirir. Araç gereç sağlar, tatbikat yaptırır. Ekipmanların her an hazır bulundurmaları sağlanır. Bu konularda (İlk yardım, acil müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele) işyeri dışındaki uzman kuruluşlarla gerekli iletişim metotları belirler.

Kanun bu konularda işverene özellikle ve belirlenmiş sorumluluklar yüklediği gibi çalışanlara da bu konuda önemli sorumluluklar getirmiştir. Çalışanlar iş sağlığı ve güvenliği konularında, aldıkları eğitim ile işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin, diğer çalışanların işyerindeki hareketlerinden dolayı diğer çalışanların sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmamakla sorumludurlar.